آزمایش واکسن کرونا روی انسان شروع شد! آیا موفقیتآمیز خواهد بود؟
شرکتهای داروسازی تلاشها برای ساخت واکسن کرونا را از ماههای اول شیوع کرونا شروع کردند؛ اما احتمالا مدت زمان زیادی تا عرضه اولین پادزهر ویروس کرونا باقی مانده است. با این حال دانشمندان به موفقیتهایی هم در این عرصه رسیدهاند.
ویروس کرونا که ابتدا در ماه دسامبر در ووهان چین شیوع پیدا کرد، هم اکنون بیش از 3 میلیون نفر را در سرتاسر جهان مبتلا کرده است. بسیاری از کمپانیها و استارت آپهای ساخت دارو کار برای تولید پادزهر ویروس کرونا را آغاز کردند.
به گزارش نیویورک تایمز، یک شرکت آمریکایی به نام Pfizer با همکاری شرکت آلمانی BioNTech از امروز کار آزمایش واکسن تولید شده خود بر روی انسان را آغاز کردند. ماه گذشته، این دو شرکت واکسن کرونای خود را به صورت آزمایشی روی 12 فرد بالغ تزریق کردند اما این بار اعلام کردهاند که میخواهند این واکسن را روی 200 فرد آلمانی و 350 فرد آمریکایی مبتلا به کرونا آزمایش کنند. در مرحله دوم قصد دارند واکسن کرونای خود را روی 8000 فرد بالغ در آمریکا تست کنند.
این دو شرکت اعلام کردهاند که در صورت موفقیتآمیز بودن این آزمایشها، میتوانند از ماه سپتامبر واکسن کرونای تولید شده خود را به صورت گسترده تولید و به سراسر دنیا صادر کنند. با این حال، تا نتایج قطعی تاثیر این واکسن تائید نشود، نمیتوان به موفقیتآمیز بودن این آزمایشها امیدوار بود.
آنچه در این مقاله میخوانید
تا چه زمانی باید منتظر واکسن کرونا باشیم؟
محققین واکسنهایی را برای ویروس کرونا تولید کردند و در حال آزمایش آنها بر روی حیوانات هستند. اگر این آزمایشات موفقیتآمیز باشند، در ادامه واکسنها بر روی انسانها آزمایش خواهند شد. اما اگر دانشمندان بتوانند تا قبل از پایان سال 2020 واکسنی برای کرونا تولید کنند، مشکل بزرگی که سد راهشان خواهد شد تولید آن واکسن در مقیاس گسترده است.
این به این معناست که اگر واقعبینانه به شرایط نگاه کنیم، حداقل تا اواسط سال 2021 نباید منتظر پادزهر ویروس کرونا باشیم. تمامی تلاشهایی که برای ساخت واکسن کرونا در حال انجام است در طول یک بازه زمانی بیسابقه و با استفاده از روشهای جدید برای تولید واکسن صورت میپذیرد؛ به همین دلیل احتمالا در روند ساخت این واکسن شاهد مشکلات و چالشهای مختلفی خواهیم بود. از همین رو ممکن است واکسن کرونا در آینده نزدیک آماده نشود.
به خاطر داشته باشید که از خانواده ویروسهای کرونا، 4 ویروس به شکل دورهای به بدن انسان نفوذ و علایمی مانند سرماخوردگی از خود نشان میدهند که برای هیچکدام از آنها واکسنی تولید نشده است.
سوالات متداول در مورد واکسن کرونا
در این قسمت به سوالات متداولی که در مورد واکسن کرونا وجود دارد پاسخ دادهایم.
آیا واکسن کرونا از تمامی افراد در هر سنی محافظت خواهد کرد؟
این واکسن به احتمال خیلی زیاد در افرادی که سن بالایی دارند تاثیر چندانی نخواهد گذاشت. این به دلیل ضعف واکسن نیست، بلکه به این دلیل است که سلولهای ایمنی بدن افراد مسن به خوبی افراد جوان از ایمنسازی خود استقبال نمیکنند. ما هر سال با شیوع آنفولانزا شاهد این موضوع هستیم.
اما در مورد اینکه آیا واکسن کرونا یا داروهای آن دارای اثرات جانبی هستند یا خیر باید بگوییم که حتی دارویی مثل استامینوفن هم دارای اثرات جانبی است. اما بدون انجام کارآزماییهای بالینی نمیتوانیم به طور قطع از اثرات جانبی واکسن کرونا آگاه شویم.
تا زمانی که واکسن کرونا آماده شود از چه درمان هایی می توانیم استفاده کنیم؟
واکسنها به طور کل از بروز عفونت در بدن جلوگیری میکنند و در حال حاضر تا زمانی که واکسن کرونا آماده شود، بهترین جایگزینی که برای آن در دسترس داریم رعایت بهداشت فردی است.
اگر به ویروس کرونا مبتلا شدید، باید بدانید که این ویروس در بدن اکثر افراد علایم خفیفی خواهد داشت. شرکتهای داروسازی در حال انجام کارآزمایی بالینی هستند تا در آنها برخی داروهای ضدویروس را در برابر ویروس کرونا آزمایش کنند؛ اما هنوز مشخص نیست این داروها تاثیری بر کرونا داشته باشند.
واکسن کرونا چگونه ساخته می شود؟
واکسنها در حقیقت نمونه ضعیف شده یا کشتهشده یک ویروس یا باکتری را در اختیار سیستم ایمنی بدن قرار میدهند. سیستم ایمنی در ادامه آن ویروس را به عنوان یک عامل بیگانه و مهاجم شناسایی کرده و یاد میگیرد چگونه با آن مبارزه کند. به این صورت اگر در آینده یک ویروس زنده و واقعی به بدن حمله کند، سیستم ایمنی دقیقا میداند چگونه میتواند آن را از میان ببرد.
در طول دهههای اخیر روش اصلی برای تولید واکسن استفاده از ویروس اصلی بوده است. مثلا واکسن سرخک، اوریون و سرخجه با استفاده از نمونه ضعیفشده این ویروسها که توانایی آلوده کردن کل بدن را ندارند تولید میشود. یا واکسن فصلی آنفلونزا با غیرفعال کردن بخشهای اصلی ویروس ساخته میشود.
اما برای ساخت واکسن کرونا از یک شیوه جدید که قبلا کمتر آزمایش شده استفاده میشود. این شیوه به نام وصل و بازی (Plug and Play) شناخته شده است. در این شیوه جدید ابتدا کد ژنتیکی ویروس که در اینجا ویروس Sars-CoV-2 است شناسایی میشود و به این صورت تمامی ساختار ویروس در دسترس دانشمندان قرار میگیرد.
برخی دانشمندان بخش کوچکی از کد ژنتیکی ویروس کرونا را از ویروس جدا کرده و به دیگر ویروسهای بیآزار که خطری برای انسان ندارند پیوند میزنند. به این صورت شما میتوانید فردی را با یک ویروس بیخطر آلوده کرده و با این کار او را در برابر ویروس کرونا نیز مصون کنید.
گروه دیگری از دانشمندان از بخشهایی از کد ژنتیکی خام ویروس مثل دیانای یا اسید ریبونوکلئیک استفاده و آنها را به بدن تزریق میکنند. دی ان ای یا اسید ریبونوکلئیک به محض وارد شدن به بدن شروع به تولید پروتئینهای ویروسی میکنند که سیستم ایمنی بدن با مقابله با آنها میتواند نحوه مقابله با ویروس کرونا را یاد بگیرد.