کرونا این مهمان ناخوانده هنوز قصد رفتن ندارد. همه‌گیری کرونا تمام‌نشده و این ویروس سرکش، سر خاموشی ندارد. موج‌های آن ادامه دارد؛ نشانه‌هایی از سویه‌های جدید کرونا در دنیا دیده شده، آمارهای مرگ و میر در برخی کشورها به خصوص شرق آسیا افزایش یافته و ژاپن که در دو سال گذشته روزهای عادی‌تری را نسبت به بسیاری از کشورها تجربه می‌کرد اکنون درگیر کرونا شده و مرگ‌های سه رقمی را تجربه می‌کند.

از زمان شروع همه‌گیری جهانی کرونا سویه‌های مختلفی از این ویروس در دنیا گسترش یافت. اولین آن سویه ووهان چین بود و بعد از آن تاکنون بیش از ۴۰ گونه از این ویروس شناسایی شده که در زیر مجموعه‌های مختلفی شامل آلفا، بتا، دلتا، گاما و... دسته می‌شوند.

آمارهای رسمی نشان می‌دهد تاکنون ۶۶۶ میلیون نفر در دنیا به ویروس کرونا مبتلا شده و از این تعداد ۶ میلیون و ۷۰۱ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند. در ایران از ۲۹ بهمن ۱۳۹۸ که اولین موارد مرگ این بیماری در قم شناسایی شد. بر اساس اعلام وزارت بهداشت تاکنون ۷ میلیون و ۵۶۱ هزار نفر شناسایی شده و از این تعداد ۱۴۴ هزار و ۶۹۶ نفر جان خود را از دست داده‌اند.

آخرین نوع ویروس کرونا که از سال گذشته در ایران سویه غالب بوده، اُمیکرون است. طبق اعلام رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، سویه جدیدی که در ایران دیده شده نیز از خانواده امیکرون است.

به گفته «شهنام عرشی» بیش از ۹۹ درصد سویه‌های ویروس کرونا که اکنون در دنیا وجود دارد انواع مختلف اومیکرون است. در ایران نیز اکنون سویه‌های BA۵، BA۲.۷۵،BQ ۱ و XBB از همین خانواده اکنون مهمترین سویه‌های درگردش کرونا و از خانواده امیکرون هستند.

«پدرام پاک آیین» سخنگوی وزارت بهداشت ۸ دی رسما مشاهده نخستین موارد ابتلا به زیر سویه‌های جدید اومیکرون شامل BQ۱ و XBB را اعلام کرد و گفت: چهارشنبه ۷ دی، سه مورد ابتلا به زیر سویه‌های جدید اومیکرون که در بسیاری کشورهای جهان شایع است در کشور مشاهده شد. از این سه مورد، دو نمونه مربوط به زیرسویه BQ۱ و یک مورد مربوط به زیرسویه XBB است.

سخنگوی وزارت بهداشت گفت: با توجه به سرعت انتقال بالای این زیر سویه‌ها در روزهای آینده شاهد افزایش آمار ابتلا به این زیر سویه‌های جدید خواهیم بود.

آغاز موج هشتم کرونا

با وجود اعلام رسمی شروع موج هشتم کرونا در ایران توسط وزارت بهداشت و انتظار روند افزایشی و شیب صعودی موارد ابتلا به کرونا، پیش بینی مسئولان وزارت بهداشت از موج جدید کرونا چندان نگران کننده نیست. آنان از موج خفیف کرونا در زمستان ۱۴۰۱ سخن می‌گویند.

«مسعود کریمی» معاون درمان وزارت بهداشت گفته است: احتمالا موج هشتم کرونا خفیف‌تر از موج‌های قبلی خواهد بود. اما بی‌احتیاطی نمی‌کنیم. از هم اکنون بیمارستانها در حالت آماده‌باش هستند و فعلا حدود یک درصد تخت‌های بیمارستانی به بیماران کووید۱۹ اختصاص دارد.

او ۷ دی ماه با هشدار نسبت به شروع موج جدید کرونا، بخشنامه آماده باش بیمارستانهای دولتی را ابلاغ کرد. کریمی در این بخشنامه کشوری بر آموزش همگانی برای پیشگیری، شناسایی سریع بیماران، ارجاع بیماران بدحال به بیمارستانهای بزرگ و تامین به موقع دارو و تجهیزات تشخیص و درمان کووید از جمله اکسیژن درمانی تاکید شد.

افزایش موارد بستری کرونا در بیمارستان‌ها

«دکتر حمید عمادی» عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا به پژوهشگر ایرنا می‌گوید: واقعیت این است که ابتلا به کووید۱۹ در ایران رو به افزایش است. در ماههای گذشته موارد ابتلا به و بستری کرونا خیلی کم شده بود اما از دو هفته اخیر به وضوع افزایش موارد ابتلا به این بیماری را شاهد هستیم.

وی می‌افزاید: وقتی موارد بستری کرونا در جامعه بالا می‌رود به این معناست که ده‌ها برابر تعداد بیماران بستری، افراد مبتلا به کووید در جامعه داریم. بسیاری از افرادی که اکنون آبریزش بینی یا علایم سرماخوردگی دارند ممکن است به کووید مبتلا باشند. خیلی از آدمها ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند.

فوق تخصص بیماری های عفونی می‌گوید: مساله نگران کننده میزان شیوع و نوع ویروس کرونا در چین است که در هفته های اخیر شایع شده است. بررسی وضعیت مسافران یک پرواز از چین به اروپا نشان داد که ۳۷ درصد و بررسی دوم نشان داد بیش از ۵۰ درصد مسافران هواپیما به کرونا مبتلا شده‌اند.

وی می‌افزاید: برخی کشورها به علت نگرانی از انتقال ویروس‌های جدید کرونا پروازهای مسافران از چین را محدود یا ممنوع کرده‌اند. افراد زیادی هستند که هیچ علامتی ندارند و ابتلای آنها به کرونا شناسایی و نوع آن مشخص نمی‌شود.

دکتر عمادی می‌گوید: پزشکان متخصص در بررسی‌هایی که در بیمارستانها و از بین مراجعه کنندگان انجام می‌دهند. در نهایت بیماران بد حال که نیاز به بستری در بیمارستان دارند را شناسایی می‌کنند. اکنون موارد بستری کرونا در بیمارستان در حال افزایش است.

ابهام در ویروس شایع کرونا در ایران

وی ادامه می‌دهد: به علت محدویت‌ها و کمبودهایی که در کشور وجود دارد همه موارد ابتلا به کرونا آزمایش PCR نمی‌شود. به همین علت امکان تشخیص نوع ویروس‌های جدید را در کشور نداریم. در حالی که بسیاری از کشورها با آزمایش مداوم و رصد ویروس‌ها، نوع ویروس‌های جدید را خیلی زود تشخیص می‌دهند.

عضو کمیته علمی کشوری ستاد ملی مبارزه با کرونا می‌افزاید: در ایران امکان شناسایی ویروس‌های جدید را نداریم چون امکانات غربالگری و مانیتورینگ را نداریم. امکان تشخیص نوع ویروس‌های جدید را در تعداد انگشت شماری از آزمایشگاه‌های کشور مثل انستیتوپاستور یا آزمایشگاه دانشکده بهداشت دانشگاه تهران داریم.

وی می‌گوید: با این وجود داده‌های موجود درباره وضعیت همه‌گیری کرونا نشان می‌دهد که وارد موج هشتم کرونا شده‌ایم. امیدواریم موج جدید کرونا مثل موج هفتم خفیف باشد. پیش بینی این است که موج هشتم کرونا تا حدود دو ماه تا عید نوروز ۱۴۰۲ طول بکشد. امیدواریم موج شدیدی نباشد.

دکتر عمادی همچنین می‌گوید: وضعیت چین درباره نوع ویروس شایع کرونا بسیار نامعلوم و نامبهم است. سوش‌ها یا سویه‌های کرونا که بیشتر درباره آنها در رسانه‌ها صحبت می‌شود مثل BQ۱ و XBB بیشتر مربوط به ژاپن و برخی کشورهای اروپایی و آمریکاست اما وضعیت چین خیلی وحشتناک است اما اطلاعاتی در مورد نوع ویروس‌های غالب در این کشور وجود ندارد.

وضعیت نگران کننده کرونا در چین

وی می‌گوید: ممکن است ویروس‌های شایع در چین از نوع خطرناک‌تری باشند زیرا اخباری که در برخی رسانه‌های بزرگ مثل CNN از چین منتشر می‌شود بسیار نگران کننده است. شاید این اخبار مغرضانه باشد اما به هر حال تصاویری از شیوع گسترده، بیمارستان‌های صحرایی و مرگ و میر بالای کرونا در این کشور منتشر می‌شود.

فوق تخص بیماری‌های عفونی می‌افزاید: تردد و رفت وآمد زیادی بین ایران و چین وجود دارد. سال میلادی جدید هم شروع شده و مسافرت‌ها بیشتر شده است. بنابراین جای نگرانی وجود دارد و نمی‌توان با اطمینان گفت موج هشتم کرونا در ایران خفیف خواهد بود. به خصوص که شناخت دقیقی از سویه‌های کرونای شایع در ایران نداریم. چین هم گزارش روشنی از وضعیت کرونا نمی‌دهد.

عضو کمیته کشوری ستاد ملی مبارزه با کرونا درباره اثربخشی واکسن کرونا به ایرنا می‌گوید: در مورد واکسن‌ها واقعیت این است که واکسن جلوی ابتلا به بیماری را نمی‌گیرد اما می‌تواند جلوی مرگ افراد در معرض خطر را بگیرد. بیشترین افرادی که در معرض خطر مرگ هستند. سالمندان و بیماران زمینه‌ای هستند. بنابراین توصیه اکید این است که این افراد حتما هر ۶ ماه واکسن کرونا را تزریق کنند.

وی درباره نوع واکسن‌های موثر توضیح می‌دهد: ممکن است واکسن‌های موجود و در دسترس همپوشانی کاملی با نوع ویروس‌های جدید کرونا نداشته باشند اما باز هم در کاهش موارد مرگ موثر هستند. بین اثربخشی واکسن‌های ایرانی و خارجی نیز چندان تفاوت معناداری وجود ندارد.

عمادی می‌گوید: میزان مرگ کرونا در کشورهایی که واکسن‌های آمریکایی مثل فایزر را زده بودند نیز با کشورهایی که واکسن‌های دیگری تزریق کرده بودند، فرق زیادی ندارد. بنابراین تزریق واکسن‌های ایرانی موجود در کشور هم به همان اندازه موثر است. واکسن‌هایی که بیش از ۵۰ میلیون دز از آنها دپو شده و کمبودی از این نظر نداریم.