آیا ورزش به کاهش اشتها کمک می‌کند؟

بیشتر ما تصور می‌کنیم که ورزش کردن باعث افزایش اشتها و گرسنگی می‌شود ولی  تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش‌های هوازی مثل دوچرخه سواری، دو، شنا و ... باعث کاهش اشتها می‌شوند!

بیشتر ما تصور می‌کنیم که ورزش کردن باعث افزایش اشتها و گرسنگی می‌شود ولی  تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش‌های هوازی مثل دوچرخه سواری، دو، شنا و ... باعث کاهش اشتها می‌شوند!

بیشتر ما تصور می‌کنیم که ورزش کردن باعث افزایش اشتها و گرسنگی می‌شود. ما با توجه به تجربه‌ای که از ورزش داریم به این نتیجه رسیده‌ایم. بیشتر اوقات پس از فعالیت فیزیکی به‌شدت احساس گرسنگی و خستگی کرده و تمایل زیادی به خوردن غذا پیدا می‌کنیم. بنابراین طبیعی است که نتیجه بگیریم ورزش باعث افزایش اشتها می‌شود. علت و معلولی که کاهش وزن از طریق ورزش و تحرک بدنی را دشوار می‌کند. افرادی که تلاش دارند صرفاً با کمک ورزش و بدون کنترل حجم غذا، کاهش وزن داشته باشند بخش بزرگی از کالری از دست رفته‌شان را به‌سرعت به‌واسطه غذایی که پس از آن می‌خورند، جبران می‌کنند.

ولی تصور ما در مورد ارتباط اشتها با ورزش و تحرک فیزیکی چندان هم درست نیست. تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش‌های هوازی مثل دوچرخه سواری، دو، شنا و ... باعث کاهش اشتها می‌شوند. این مسئله دو دلیل می‌تواند داشته باشد، اول افزایش دمای بدن و دوم تغییر سطح هورمون‌ها.

کاهش اشتها به دلیل افزایش دمای بدن

در تحقیقات انجام شده مشخص شده است که 45 دقیقه ورزش با تردمیل باعث کاهش اشتها به غذا نسبت به حالت معمول می‌شود. به نظر می‌رسد یکی از عوامل اثر گذار در این پدیده افزایش حرارت بدن باشد. درست مثل زمانی که غذایی تند و پر ادویه می‌خوریم و مغز ما تصور می‌کند دمای بدن به‌شدت بالا رفته است. به‌طور مثال فلفل حاوی ماده‌ای به نام کپساسین، عامل طعم تند آن، است که با گیرنده‌های حس دمای زبان وارد تعامل شده و احساس گرمی را به بدن القا می‌کند. تحقیقاتی که درزمینهٔ ارتباط دمای بدن یا خوردن غذاهای گرم با میزان اشتها انجام شده وجود ارتباط میان دمای بدن و اشتها را ثابت کرده است. برای بررسی دقیق‌تر فعل و انفعالات داخل بدن اثر شرایط مشابه بر روی بدن موش‌ها بررسی شد و مشخص گشت موش‌هایی که کپساسین مصرف می‌کنند تمایل کمتری به غذا نشان می‌دهند. مشابه همین رفتار در موش‌هایی که به مدت 40 دقیقه بر روی تردمیل قرار می‌گرفتند دیده شد.  مشخص شد دمای بدن موش تا 1 ساعت بالا مانده که با کاهش قابل توجه اشتها همراه است. نتایج این آزمایش نشان می‌دهد این موش‌ها 50 درصد تمایل کمتری نسبت به غذا از خود نشان می‌دادند. جالب‌تر آن که چنین رفتاری در موش‌هایی که گیرنده TRPV1  آن‌ها (گیرنده کپساسین) غیرفعال شده بود، مشاهده نشد.   

تغییر سطح هورمون‌ها

تحقیقات نشان می‌دهد که 60 دقیقه ورزش با کمک تردمیل باعث تغییر سطح دو هورمون گرلین و پپتید YY و 90 دقیقه ورزش قدرتی به کمک وزنه تنها باعث تغییر سطح هورمون گرلین می‌شود که نشان می‌دهد ورزش‌های هوازی تأثیر بیشتری در کاهش اشتها دارند. این مسئله نشان می‌دهد انجام ورزش برای کاهش وزن مؤثرتر باید به‌صورت هوازی انجام شود.

هورمون‌های مختلفی هستند که میزان اشتها را کنترل می‌کنند که در این مطالعه به مهم‌ترین هورمون‌ها یعنی گرلین و پپتید YY پرداخته شده است. هورمون گرلین باعث افزایش و تحریک اشتها شده و هورمون پپتید YY باعث کاهش آن می‌شود.

برای بررسی تأثیر ورزش بر ترشح این هورمون‌ها وضعیت بدنی 11 دانشجوی پسر در دوره‌های 8 ساعته تحت نظر گرفته شد. این 8 ساعت شامل 60 دقیق پیاده روی با تردمیل و 7 ساعت استراحت بود. در یک دوره 8 ساعته جداگانه نیز آن‌ها 90 دقیقه با وزنه ورزش کرده و 6 ساعت و 30 دقیقه استراحت می‌کردند. و در نهایت آن‌ها یک دوره 8 ساعته بدون هیچ تحرک بدنی را هم سپری می‌کردند که به‌عنوان وضعیت معیار برای سنجش دو حالت دیگر استفاده می‌شد.

به‌علاوه در هر دوره 8 ساعته، این افراد دو وعده غذایی دریافت کرده و همچنین از آن‌ها سؤالاتی در مورد میزان گرسنگی آن‌ها پرسیده می‌شد. این موارد همراه با اندازه گیری سطح گرلین و پپتید YY در چندین مرحله بودند که هدف اصلی آزمایش محسوب می‌شد.

این مطالعه نشان داد که ورزش هوازی با تردمیل باعث کاهش سطح گرلین و افزایش سطح پپتید YY می‌شود. این در حالی است که ورزش‌های قدرتی و غیر هوازی باعث کاهش سطح گرلین شده ولی باعث افزایش یا کاهش هورمون پپتید YY نمی‌شد.

با این حال بر اساس نظرسنجی و سؤالاتی که از شرکت کنندگان پرسیده شد مشخص گشت که در هر دو حال فرد کاهش اشتها را تجربه می‌کند، هر چند که میزان کاهش اشتها پس از ورزش‌های هوازی بیشتر بوده است. نکته مهم آن است که کاهش اشتها در هر دو حالت موقت بوده و نهایتاً تا دو ساعت پایدار می‌ماند. این مشاهدات نشان می‌دهد اشتهای ما هنگام انجام ورزش و پس از آن به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.

با این حال نمی‌توان هنوز ادعا کرد که انجام ورزش در طولانی مدت و به‌طور کلی منجر به خوردن غذای کمتر می‌شود یا خیر! این مطالعات تنها نشان دهنده کاهش موقت اشتها هستند، پدیده‌ای که می‌تواند در ترکیب با یک برنامه غذایی و استراتژی چند وجهی برای کاهش وزن استفاده شود.

منبع: sciencedaily.com